Otokratik ve Demokratik Yaklaşımlar Açısından Öğretmen Tutumları |
Konu | Otokratik Yaklaşım | Demokratik Yaklaşım |
Ders ve Sınıf Kuralları | Sınıf veya ders kurallarını tek başına belirlemek ve öğrencilerin bu kurallara uymasını beklemek. | Sınıf veya ders kurallarını öğrencilerle birlikte belirlemek ve öğrencilerin kendi istekleriyle bu kurallara uymaları konusunda onları motive etmek. |
Şiddet ve Tehdit | Şiddet kullanarak veya tehdit ederek öğrencileri baskı altına almak. | İstediği davranışları eğitimsel yöntemlerle ikna ederek oluşturmak. |
Şikâyet | Öğrencileri velilerine veya okul yönetimine şikâyet etmek. | Öğrencilerle sorunlarını kendi iletişim imkânlarıyla çözmek. |
Düşünceleri İfade | Düşüncelerini ifade eden öğrencileri dinlememek, düşüncelerinden dolayı öğrenciyi azarlamak, öğrencilerin düşüncelerini hafife almak, düşüncelerini ifade eden öğrencilerin sözünü kesmek veya susturmak. | Düşüncelerini ifade ederken sözünü kesmeden, onları susturmadan öğrencileri dinlemek ve bu düşüncelere değer verdiğini göstermek. Düşüncelerinden dolayı öğrencileri azarlamamak, aksine memnuniyet bildirmek. |
Ödevler | Öğrenciye yorum hakkı tanımayan ödevler vermek, ödev verirken öğrencilere farklı ödev seçenekleri arasından tercih hakkı tanımamak, herkese aynı ödevi vermek. | Öğrencilere araştırma, düşünme ve yorum yapma fırsatı tanıyan ödevler vermek, kendi yeteneklerini keşfedecekleri, becerilerini geliştirebilecekleri, kendilerini ifade edebilecekleri ödevler yapabilmelerine imkân tanımak. |
Önyargı | Önyargı sebebiyle öğrencilerin yeteneklerini farketmemek. Örneğin haylaz bir öğrencinin şiir okuma yarışmasına katılmak istemesini “Sen ne anlarsın şiir okumaktan” tepkisi ile geri çevirmek. | Öğrencilere karşı önyargılı olmamak, bazı olumsuz davranışları olsa da öğrencilerin yetenekleri olduğunu ve becerilerinin geliştirilebileceğini kabul edip onlara görevler vermek ve güvenmek. |
Sınavlar ve Değerlendirme | Sınav kağıdına bakmak isteyen öğrenciye izin vermemek veya “Fazla verdiysem geri alırım” şeklinde tehdit etmek.“Yanlış okuduğumu mu ifade etmeye çalışıyorsun?” diyerek öğrencilerin niyetini okumak ve onları itham etmek. | Sınav kağıdını incelemenin her öğrencinin hakkı olduğunu vurgulamak, değerlendirmeyi adaletli yapmak. |
Cesaret ve Özgüven | Başaramayacaklarını ima ederek öğrencilerin cesaretlerini ve özgüvenlerini kırmak. | Öğrencileri başarabilecekleri yönünde teşvik etmek ve özgüven kazanmalarına katkı sağlamak. |
Mesaj | Öğrencilere aşağılayıcı ve yargılayıcı mesajlar vermek. | Dengeli ve ölçülü övgüye, ümitlendirici, geleceği müjdeleyen mesajlara yer vermek. |
Tartışma | Öğrenme ortamlarında tartışmaya zemin hazırlamamak ve izin vermemek. | Öğrencilerin düzeyine uygun tartışma konuları belirlemek ve kendi aralarında tartışmalarına fırsat vermek. |
Karar Verme | Bütün kararları öğrencilere danışmadan vermek ve belirlediği kurallara göre öğrencilerin davranmasını beklemek. | Kararları öğrencilerle birlikte almak ve onların gerçek hayatta tek başlarına kalınca kararlarını sağlıklı bir şekilde alabilmelerine zemin hazırlamak. |
Problem Çözme | Öğrencilerin problemlerini çözmek. | Öğrencilerin problemlerini kendilerinin çözmesini sağlamak ve bu konuda onlara rehberlik etmek. |
